De middeleeuwse Pieckepoort op het Wilhelminaplein in Den Bosch wordt publiekelijk blootgelegd. In april 2016 startte Afdeling Erfgoed ‘s-Hertogenbosch met het archeologisch onderzoek naar de restanten van deze voormalige stadspoort. De gegevens zijn nodig voor de verdere restauratie van de Vestingwerken.
PelserHartman draagt bij aan het 3D inscannen van de opgraving van de Pieckepoort. We ondersteunen de archeologen met onze 3D laserscantechniek, door alle muurresten nauwkeurig in te meten en fotorealistisch vast te leggen.
3D scanning binnen archeologie en bouwhistorie is nog relatief nieuw, maar heeft al vele malen zijn grote voordelen getoond. Het geeft snel overzicht over het hele gebied van een opgraving. Laserscanning maakt het makkelijker voor archeologen om verbanden te leggen en vermoedens te bevestigen. Omdat de laserscan elke vierkante millimeter in 3D coördinaten documenteert, zal de techniek zijn meerwaarde ook nog in latere fases bewijzen. Zo kan de wolk van meetpunten, gemaakt door de scanner, de perfecte basis vormen voor de uitwerking van toekomstige bouwplannen.
3D viewer Leica Truview Global Pieckepoort
Bekijk alle muurresten van de Pieckepoort zelf met de 3D viewer door op onderstaande link te klikken.
3D scan Pieckepoort ‘s-Hertogenbosch.
3D scanning van opgravingen
Deze techniek is in Nederland al meerdere keren toegepast bij bijvoorbeeld de opgraving van het Domplein in Utrecht, de documentatie van de Armenhoef in Best (boerderij uit 1263) en bij het Philips Van Philips van Kleef-bolwerck in Ravenstein. Bij het laatstgenoemde project was het zelfs een eis van de gemeente dat het vrij gelegde muurwerk 3D ingemeten werd voor reconstructie. De archeoloog en bouwhistoricus bepaalden dat high-end 3D scanning het beste middel was om het project te meten.
3D scannen opgraving Pieckepoort
De scanner maakt een exacte driedimensionale ‘kopie’ maken van iedere steen uit de fundatie van de stadspoort. Dankzij de opnames kan iedereen – als de restauratie weer toegedekt wordt – de archeologische put nog steeds binnenlopen. Niet in het echt, maar wel virtueel, via een truviewer op een website. Het maken van de opnames kost de medewerkers van PelserHartman, gespecialiseerd in het twee- en driedimensionaal inmeten, drie avonden. Daarna verzamelen we alle ruwe scandata op kantoor en verwerken we het tot bruikbare producten zoals orthofoto’s, een bovenaanzicht en een grote samengestelde puntenwolk, de zogenaamde pointcloud. We maken ook een flythrough video zoals we dat al eerder deden bij het project Stadsmaquette Kerkstraat Den Bosch.
Producten voor de archeologie
De volgende producten worden door ons gemaakt:
- Orthofoto’s – perfect haakse aanzichten zonder zelf te tekenen
- 3D viewers – bekijk en meet de objecten van achter je bureau
- Flythrough-film – toon de omgeving van het project in presentaties
- Pointclouds – leer hoe 3D laserscanning en pointclouds echt werken
Voorbeelden van 3D scannen opgraving
De 3D scantechnieken van PelserHartman zijn al vaak toegepast voor archeologie in Nederland en daarbuiten. De meest bijzondere projecten zijn de opgraving van het Domplein in Utrecht (project DOMunder museum), de documentatie van de Armenhoef in Best (boerderij ui 1263) en bij het Philips van Kleef-bolwerck in Ravenstein. Wil je meer weten over deze projecten? Ga dan naar een van de onderstaande pagina’s:
Over opgraving restanten Pieckepoort
Het onderzoek naar de Pieckepoort vindt bewust plaats in 2016, het Jeroen Bosch 500 jaar. De poort stond er immers ten tijde van Jeroen Bosch in volle glorie. Daarom maakt het college mogelijk dat publiek de opgravingen kan bezoeken en vrijwilligers kunnen meedoen aan het onderzoek. Ook plaatste men er twee zeecontainers waarin de gemeente exposities inricht. Van bovenop de zeecontainer is de archeologie goed te bekijken.
Geschiedenis Pieckepoort Den Bosch
De Pieckepoort vormde de toegang tot de binnenstad vanuit Vught. De poort behoort tot de zogenaamde Vughteruitleg. Dit deel van de stad is toegevoegd na de aanleg van de tweede stadsommuring. De poort wordt voor het eerst in 1399 genoemd. Oorspronkelijk was het een van de rijkste poorten van ‘s-Hertogenbosch. Hij bestond uit een vierkant poortgebouw met vier hoektorens. In 1498 krijgt de poort een voorpoort. Bij het beleg van 1629 raakt de poort zwaar beschadigd. Pas een eeuw later is de poort deels hersteld. Dan worden de bovenbouw van de hoofdpoort en de voorpoort gesloopt. Nadat in 1874 ’s-Hertogenbosch is ontheven van de vestingstatus, wordt de poort volledig gesloopt (rond 1890).
Bron: Bossche Encyclopedie. Op deze pagina is veel meer informatie te vinden over de geschiedenis van de Pieckepoort.