MONITOREN GEBOUWEN, OMGEVING EN BOUWWERKZAAMHEDEN

Een hoogtemeting is een meting die aangeeft wat de hoogte is van een bepaald punt. Binnen het vakgebied monitoring meten we echter meestal niet de hoogte van een specifiek onderdeel zoals een baksteen, een betonrand of de hoek van een voetplaat. We brengen nieuwe vast meetpunten aan (meetbouten of meet-centreerplaatjes) en leggen de hoogten hiervan vast. De hoogten van de meetpunten staan allemaal in hetzelfde coördinatenstelsel waardoor alle maten ten opzichte van elkaar bekend zijn. Een 2e, 3e, 4e etc meting van diezelfde meetpunten wijst uit of een bepaald punt van hoogte is veranderd. Alle metingen kunnen geplaats worden in het Rijksdriehoeksstelsel, of RD-stelsel, en t.o.v. het N.A.P. Je bent bij PelserHartman aan het goede adres voor alle soorten hoogtemetingen.

Een hydrostatische waterpassing is een systeem dat permanent de hoogte van de geplaatste sensoren ten opzichte van elkaar inmeet. Dit gebeurt door de sensoren te verbinden met buisjes waar water in zit. Door het principe van communicerende vaten gaat de waterstand wijzigen als een sensor zou zakken of stijgen. Deze wijziging wordt met heel nauwkeurige sensoren gemeten waardoor bewegingen tot op enkele honderdsten van millimeters gemeten kunnen worden.

De hoge nauwkeurigheid en het feit dat dit systeem permanent meet zorgt ervoor dat deze techniek bij werkzaamheden in de nabijheid van zettingsgevoelige structuren goed toegepast kan worden. Dit systeem is ideaal om binnen in een structuur te gebruiken, zoals een kelder, waar de buisjes beschermd zijn en waar weinig zichtlijnen zijn om metingen met een robotic totalstation uit te kunnen voeren. In een buitenomgeving is het dan weer veel minder geschikt door de gevoeligheid van de apparatuur aan schommelende omgevingsinvloeden.

Dit systeem stuurt de meetdata via mobiele data naar een server. Deze data kan in real time geraadpleegd worden en eventueel voorzien van alarmsignalen.

Wij bedoelen met het begrip deformatiemeting; het eenmalig inmeten van een vorm en het maken van een vergelijking met een andere vorm. Het gaat daarbij om het opnemen of inmeten van een reeds opgetreden vervorming. Deze reeds opgetreden vervorming wordt dan volledig 3D ingemeten. Meestal doen we dit met 3D laserscanners zodat we veel meetpunten van het betreffende vlak hebben. Door deze grote hoeveelheid meetpunten kunnen we een zeer goede deformatieanalyse maken. We vergelijken dan bijvoorbeeld een oude monumentale vloer met een theoretisch zuiver waterpas vlak. Hierdoor zien we precies hoe het verloop van de vloer is en waar de vloer niet vlak is of schuin afloopt.

Extensometers zijn sensoren die verticale grondverplaatsing inmeten. Ze zijn uitermate geschikt om de beweging van verschillende grondlagen ten opzichte van elkaar en ten opzichte van het maaiveld vast te leggen. Hierdoor worden ze vaak gebruikt om zakkingsgevoelige ondergronden te monitoren.

Er worden verschillende ankers bevestigd in de grondlagen waarvan de verplaatsing gemeten moet worden. Onderaan wordt de sensor in een vaste grondlaag bevestigd die als referentie voor de meting dient. Alle ankers zijn met het maaiveld verbonden door open buizen of een kabel. Bij elke meting wordt de onderlinge afstand tussen de verschillende ankers bepaald. Als er een zakking van een bepaalde laag optreed zal de onderlinge afstand wijzigen.

Er zijn twee soorten extensometers: een magnetische extensometer en een staaf-extensometer. Bij de magnetische extensometer zijn ter hoogte van de ankers magneten aangebracht. Door een meetsensor in een geleidingsbuis te laten zakken zal een signaal uitgezonden worden wanneer deze de magneet van het anker voorbij gaat.

Bij een staaf-extensometer wordt elk anker individueel naar het maaiveld verbonden waar de meetkop aangebracht is. Door de afstand tussen het anker en de meetkop in te meten zal een verplaatsing van de ondergrond gemeten worden. De afstand naar het onderste anker is de referentie. Deze meting kan zowel manueel als digitaal en permanent uitgevoerd worden. Manueel wordt er een stang in de geleidingsbuizen geduwd. Digitaal gaat een digitale meetklok de positie van de individuele stangen inmeten.

Inclino-meters registreren de verandering van een hoek. De tilt-meter registreert een verandering van een hellingshoek en daarmee een optredende scheefstand. Het is daarbij belangrijk om te beseffen dat de tilt-sensor heel lokaal werkt. Hij legt de verandering van de hoek op één bepaalde plaats vast. De tilt-meter wordt vaak aangebracht tegen gevels of op vloeren en functioneert volledig zelfstandig. Ze zijn onmisbaar voor het monitoren van scheefstand van gebouwen, damwanden van bouwputten of kademuren en andere objecten. De tiltmeters zijn draadloos of bekabeld verbonden met een online portal. Bij overschrijding van grenswaarden geeft het systeem meteen een alarmmelding af. Een inclinometer kan over een langere afstand hoekveranderingen in twee richtingen vastleggen. Dit systeem wordt vaak toegepast om veranderingen in dijklichamen vast te kunnen leggen.

Monitoren met een GPS lijkt in eerste instantie niet de beste oplossing omdat een GPS geen heel nauwkeurig toestel is. Vooral de afwijking in hoogte is zelden kleiner dan 1,5 cm. Door de grote hoeveelheid aan data die ingewonnen kan worden door een GPS met kleine tussentijd te laten meten kan een nauwkeuriger gemiddelde bepaald worden met behulp van post-processing.
Bepaalde situaties zijn ideaal voor het monitoren met een GPS. Dit kan zijn als een nauwkeurigheid van 1 tot 2 cm voldoende is of als andere technieken niet inzetbaar zijn. Zo kunnen bruggen, brugpijlers of hoge gebouwen zeker in aanmerking komen om met een GPS gemonitord te worden.

Misschien is het meten van zakkingen wel het meest voorkomende hoofdstuk binnen het vakgebied monitoring. Het meten van zakkingen start met het inmeten van vaste meetpunten. Deze meetpunten (vaak meetbouten of centreerplaatjes) worden door ons aangebracht en de plaats daarvan wordt vastgelegd middels een inmeting. Deze eerste meting noemen we een nulmeting. De zakkings- of hoogtemeting kan uitgevoerd worden met een hoognauwkeurig total station of met een digitaal waterpasinstrument. Wil je heel nauwkeurig meten en heb je weinig goede zichtlijnen? Dan kan een hydrostatische meting (een systeem met slangen dat werkt conform het principe van de communicerende vaten) de oplossing zijn. Je bent bij PelserHartman aan het goede adres voor hoogtemetingen op vastgestelde tijdstippen, maar ook voeren wij volautomatische continu metingen uit. 

Een total station is het klassieke meetinstrument van de maatvoerder. Het toestel lijkt op zijn voorganger ‘de theodoliet’ maar heeft dan wel een computer en een afstandmeter aan boord. Het toestel meet telkens 1 punt en legt daarmee het coördinaat van dat punt vast. Het is mogelijk om een volledige man-loze opstelling te installeren waarbij de total station zelf periodiek punten inmeet en vergelijkt met de eerder ingemeten punten. Een dergelijk systeem noemen wij ‘online monitoring met total station’. Dit systeem is bij uitstek geschikt om gedurende een langere tijd (bijvoorbeeld een aantal maanden) meerdere metingen te verrichten. Het voordeel is dat er niet steeds een maatvoerder naar de meetlocatie moet afreizen en daarbij zijn de meetresultaten meteen beschikbaar. Vooral wanneer veiligheid en onmiddellijke signalering van afwijkingen van groot belang zijn wordt dit online systeem toegepast.

Een lintvoegwaterpassing is een eenvoudige deformatiemeting waarbij de zakking van een huis bepaald wordt aan de hand van de hoogte van één specifieke horizontale voeg van het metselwerk. Voegen worden bij de bouw waterpas aangelegd. Als bij een inmeting van de hoogte van een voeg een hoogteverschil aangetroffen wordt kan dit een teken zijn van een historische relatieve zetting. De uitvoering van een lintvoegwaterpassing wordt best uitgevoerd met een digitaal waterpastoestel en meetbaak. Er kan eventueel voor gekozen worden om de meting te koppelen met NAP maar dit is niet nodig om een uitspraak te doen over een eventuele relatieve zetting.