Muurresten van Fort Sanderbout in Sittard zijn bij de archeologische opgraving door PelserHartman 3D ingemeten met high-end 3D laserscanners. In het onderzoek zijn interessante sporen van herstel naar boven gekomen, die duiden op schade tijdens een belegering van Sittard. Het geheel is nu vrijwel onherkenbaar, maar heeft de potentie om de vesting Sittard weer in beeld te brengen.
3D scan Fort Sanderbout
Tijdens de opgraving van Fort Sanderbout zijn een aantal muurresten aan de buitenzijde van project blootgelegd. PelserHartman 3D measuring solutions is gevraagd deze opgraving in te scannen. Uiteindelijk zijn er een aantal proefsleuven aan de buitenzijde rondom het gebied ingemeten. Daarnaast is een deel van de binnenzijde van de gang + het T-stuk in kaart gebracht. De 3D scan is gemaakt ter ondersteuning van het archeologisch en bouwhistorisch onderzoek.
3D meting in kleur
De binnenzijde van het T-stuk en de muurresten aan de buitenzijde zijn vastgelegd in kleurenscans. Dit betekent dat de scanner de onderdelen niet alleen inmeet, maar ook fotografeert. Hierdoor ontstaan gekleurde scans, ookwel gekleurde pointclouds genoemd. Het resultaat was een 3D viewer en een aantal orthofoto’s. De meting heeft de geometrie van de archeologische opgraving accuraat vastgelegd. Verder zijn de scans en orthofoto’s gebruikt voor een bouwhistorische analyse van het in het zicht zijnde metselwerk. Van het hele project is de onderstaande pointcloud video gemaakt. Deze is vertoond bij een presentatie voor medewerkers van de gemeente Sittard, de provincie Limburg, de pers en andere geïnteresseerden.
Flythrough film van de hele archeologische site van Fort Sanderbout, vertoond bij een presentatie voor medewerkers van de gemeente Sittard, de provincie Limburg, de pers en andere geïnteresseerden.
Archeologisch onderzoek 2016
Archeoloog Eric van der Kuijl en bouwhistoricus André van Viersen hebben het onderzoek naar Fort Sanderbout geleid. Er is onderzoek gedaan naar de bouwgeschiedenis en eerdere restauraties zijn in kaart gebracht. Er zijn sporen van herstel naar boven gekomen, die duiden op schade tijdens een belegering. De schietgaten zelf blijken een zeer bijzondere vorm te hebben, maar vormen een latere wijziging. Naast de kazemat zijn sporen gevonden van vermoedelijk een stenen spiltrap naar de bovenzijde van het bastion. Het geheel is nu vrijwel onherkenbaar, maar heeft de potentie om de vesting Sittard weer in beeld te brengen.
Eerdere restauraties Fort Sanderbout
Onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat het beschadigde complex in de twintigste eeuw tweemaal is gerestaureerd, in 1937 en 1985. In 1937/1938 is het bastion opgegraven en hersteld in het kader van de werkverschaffing. Zichtbaar is dat de kazemat voor ongeveer de helft is gereconstrueerd. Documentatie toen was door middel van opmeting en het maken van een aantal foto’s. In 1957 is het complex verbouwd tot schietkelder, waarbij de wanden gepleisterd zijn. Het herstel in 1985 kwam na opheffing als schietruimte van de politie. Er is zo goed als geen documentatie, maar duidelijk is dat er gedeeltelijke ontpleistering heeft plaats gevonden.
Over Fort Sanderbout
Fort Sanderbout is eigenlijk een bastion, maar in Sittard werden de bastions ‘forten’ genoemd. Het is gebouwd als zeer groot rondeel in de 15de eeuw. Sittard had drie poorten in de stadswal, waaronder de Putpoort. Fort Sanderbout diende waarschijnlijk om de Putpoort en de oostzijde van de stad beschermen. Het is niet zeker of de Putpoort in het rondeel was opgenomen.
Laatste restant vestingwerken Sittard
Fort Sanderbout is het enige bolwerk uit de vestingwerken waar nog restanten van aanwezig zijn. Fort Sanderbout bevond zich buiten de stadswal, maar nog wel binnen de toenmalige stadsgracht. Het bestond ooit uit een ondergronds gangenstelsel met twee kazematten, die zicht hadden op het noordoosten en het zuidoosten. Het noordelijke van de twee schietgaten is daarvan bewaard gebleven.
Lees ook: Philips van Kleef-bolwerck Ravenstein
In 2014 en 2015 heeft in Ravenstein archeologisch onderzoek en bouwhistorisch onderzoek plaatsgevonden in het voormalige bastion Famars. Dit bastion is onderdeel van de vestingwerken Ravenstein. Het gaat hierbij om een voor Nederland onbekend type bastion naar vroeg-Italiaans voorbeeld. Inmiddels heeft het de naam `Philips van Kleef-bolwerck’ gekregen. Het is genoemd naar de oorspronkelijke bouwheer. Vernieuwend was de documentatiemethode die de gemeente verlangde: 3D-laserscanning.
Lees het volledig artikel op de pagina Laserscanning archeologisch onderzoek Philips van Kleef-bolwerck.
