De meest bijzondere 19e-eeuwse oranjerie van Nederland ligt in Hydepark. Deze bracht PelserHartman in samenwerking met Van Hoogevest Architecten 3D in kaart. PelserHartman maakte de 3D inmeting en begeleidde Van Hoogevest in het maken van een 3D Revit model voor de restauratie. Daarnaast leverden we ook een terreintekening en een set bouwkundige 2D tekeningen die als onderleggers dienden voor het maken van de plannen.
In slechte staat met veel ontbrekende elementen
De oranjerie heeft zwaar achterstallig onderhoud. Vele karakteristieke elementen zijn verwijderd of zwaar beschadigd. De zinken hogels op de geprofileerde ribben van de koepel zijn verwijderd net als de kam op de tamboer. De originele zinken leien op de koepel moesten plaats maken voor bitumen varianten. De teakhouten ramen en kozijnen zijn aangetast, hebben openstaande verbindingen en slecht schilderwerk. Er is veel schade aan wanden en plafonds door lekkages, waardoor veel stucwerk loslaat. Er zijn aardig wat later aangebrachte kozijnen, dichtgemetselde deuren en slecht gefundeerde wanden met scheuren.
Grondige restauratie eclectische oranjerie
Het is tijd geworden voor een grondige restauratie waarvoor opdrachtgever ‘Protestantse Kerk Nederland’ een team van bedrijven heeft samengesteld die veel ervaring hebben met dit soort projecten. PelserHartman maakte met ondersteuning van aannemer De Vree en Sliepen een hoogwaardige 3D inmeting met 3D scanners. De scandata werd gebruikt voor het maken van een 3D Revit model voor de restauratie. Dit model vormde de basis voor het maken van een set 2D werktekeningen. Deze dienen vervolgens weer als onderlegger voor het maken van de plannen van Van Hoogevest Architecten. Daarnaast maakten we nog een aantal orthofoto’s om maximaal inzicht te geven in de werkelijke verschijning van gevel en versieringen. Na de opknapbeurt, die begin 2017 gereed zou moeten zijn, moet de oranjerie onderdak bieden aan een zeer hoogwaardige kantoor- of zorgfunctie.
Landgoed Hydepark Doorn
De oranjerie staat op landgoed en conferentiecentrum Hydepark in Doorn. Het conferentiecentrum is eigendom van de Protestantse Kerk Nederland. De oranjerie is het grootste van de bijgebouwen die behoorden bij het buitenverblijf van de familie Van Loon op Hydepark, gesticht in 1860. Het hoofdgebouw – een soort paleis – ging in vlammen op in WOII, kort nadat de geallieerden het bombardeerden omdat de Duitse Arbeidseinsatz er kantoor hield.
Na de oorlog kocht de Hervormde Kerk het landgoed en bouwde er een conferentiecentrum, onder meer om er dominees op te leiden. De oranjerie – naar verluidt ook kortstondig onderkomen van de allereerste Nederlandse kroepoekfabriek – werd verhuurd voor feesten, aan (kerkelijke) ondernemingen en de laatste jaren vooral aan zzp’ers.
Omschrijving door RCE:
Een aan de Hydeparklaan gelegen 19de-eeuwse oranjerie in eclectische stijl met Lodewijk XIV invloeden, van een bouwlaag op rechthoekige plattegrond onder een plat dak. De bescherming van het object richt zich uitsluitend op de voorgevel. Zij- en achtergevel zijn door ingrijpende wijzigingen niet beschermenswaardig evenals het interieur dat tegenwoordig in gebruik is als kantoor. De voorgevel heeft een symmetrische indeling en is negen traveeën breed, die met uitzondering van het midden travee met een rondboog zijn opengewerkt. De eerste, vijfde en negende travee worden door een koepel(s) bekroond, die met imitatie bitumen leien of singels zijn gedekt. Op de middelste en grootste koepel is een achtzijdige lantaarn geplaatst, die bekroond wordt door een beeld van de godin Flora en twee putti. De twee buitenste koepels worden bekroond door een lantaarn met vierkante grondvorm.
De gevel is uitgevoerd in zandsteen en rijk bezet met pilasters, lisenen met imitatie voegen, cordonlijsten, rocaille motieven en getoogde frontons. De fries, penanten, frontons, sluitstenen, kapitelen en vensteromlijstingen zijn gedecoreerd met florale motieven, vooral acanthusbladeren. De gevel tussen de koepels is bekroond door een balustrade bestaande uit een hekwerk met balusters tussen pijlers, waarbij op de zwaardere pijlers vazen geplaatst zijn. Voor de oranjerie ligt een verdiepte kleine geometrische tuin die door een laag struikgewas omzoomd is. In het midden ligt een vijver met een vierkant grondplan met aan iedere zijde een kleine halve cirkel. In het verlengde van de middenas van de oranjerie en de tuin ligt een berceau die enige jaren geleden is gerestaureerd.
Waardering Oranjerie Hydepark Doorn
De 19de-Eeuwse ORANJERIE is in cultuurhistorisch opzicht van algemeen belang vanwege:
- de ouderdom van het pand
- vanwege de functionele en ruimtelijke relatie met de aanleg van de buitenplaats
- door de redelijke mate van gaafheid
- architectuurhistorische waarden
- kenmerkende ligging binnen het park
- vanwege de ensemblewaarde binnen de buitenplaats Hydepark.
3D model restauratie
Een 3D model kan een zeer goede basis zijn om restauratieplannen op te baseren. Ben je benieuwd of PelserHartman jou kan helpen met jouw project? Neem dan contact op!
