Bij de restauratie van Teylers Museum in Haarlem combineert men ambacht en vakkennis met hightech inmeettechnologie. Met 3D laserscantechnieken maakte PelserHartman inmetingen, tekeningen en ortho foto’s. De meetdata en de verschillende modellen dienen als onderlegger voor de restauratiewerkzaamheden aan het Fundatiehuis en het voormalig laboratorium van het museum. Restauratiearchitect Hans van der Wiele: “Er is weinig ruimte, er is geen hoek recht. Alle wanden zijn bol of hol. We moeten daarvoor goed weten hoe de situatie driedimensionaal is. 3D inmeten is hiervoor de uitgelezen methode.”
Film restauratie Teylers museum Haarlem
Deze film werd gemaakt door Pelser Filmproducties.
3D laserscanning vult traditioneel restauratieproces aan
Teylers Museum is het best bewaarde openbare 18e eeuwse kennisinstituut voor kunst en wetenschap ter wereld. Het is daarnaast ook het eerste en oudste museum van Nederland. Bij de restauratie kiest restauratiearchitect Hans van der Wiele voor een aanpak waarbij ze gebruik maken van hoogstaande 3D meet- en tekentechnieken. De integratie van moderne high-end 3D technieken met ambacht vereist veel zorgvuldige aandacht. Het is niet de bedoeling om bewezen traditionele technieken en ambachtelijke of handmatige werkwijzen te veranderen. Nieuwe technieken zijn een aanvulling op bestaande restauratieprocessen. Ze kunnen ondersteuning bieden waar traditionele inmeting en opname tot fouten kan leiden.
Hans van der Wiele: “Het fundatiehuis is bouwkundig zeer complex. Als je dat allemaal in wilt meten op de conventionele manier, kost dat heel veel tijd en moeite en je krijgt eigenlijk nooit een goed beeld van de huidige situatie.”
3D scanning voor terugleggen marmeren vloer
Het fundatiehuis is het oude woonhuis van Pieter Teyler van der Hulst. De gang is voorzien van een fraaie marmeren vloer. Het is een karakteristieke, doorleefde vloer. De tegels liggen niet helemaal recht. De vloer deint en golft een beetje. Voor het funderingsherstel van het fundatiehuis moet de vloer verwijderd worden. Bij het terugbrengen van de tegelvloer moet de vloer weer dezelfde sfeer uitademen en precies zo ongelijk liggen als voor de restauratie. Met 3D laserscantechniek leggen we de positie en de oriëntatie van elke tegel exact vast. Het natuursteenbedrijf gebruikt deze gegevens vervolgens om de vloertegels terug te plaatsen. Tenslotte scannen we de vloer nogmaals in, om te toetsen of het terugplaatsen succesvol was.
Ortho foto’s uit 3D scanner voor restauratie
PelserHartman gebruikt orthofoto’s om realistische en maatvaste 2D aanzichten te maken van bouwhistorische zaken, archeologie en gevels. We maken deze producten steeds vaker als vervanging van traditionele documentatie en het tekenwerk.
Een orthofoto is een zuiver orthogonaal aanzicht van een hoogwaardige, gekleurde pointcloud op schaal. Het resultaat lijkt op een foto. Sommige scanners hebben een hele goede speciale interne camera. De foto’s uit deze camera gebruiken we om de pointcloud te kleuren. Het product dat hierdoor ontstaat vormt de basis voor het maken van orthofoto’s. Lees verder over ortho foto’s op de pagina Orthofoto laserscan.
Precisie 3D scanning kleine objecten
Tijdens de restauratie van het Teylers museum zetten we ook zeer nauwkeurige scantechnieken in. We maakten een serie 3D scans van verschillende objecten als documentatie voor aanvang van de ingrijpende restauratie van het onderdeel ‘Fundatiehuis’.
Mocht er schade optreden tijdens de restauratiewerkzaamheden dan kunnen de eeuwenoude natuursteen objecten, zoals schouwen, gerestaureerd worden op basis van onze 3D scandata. Uiteraard zijn de scans ook een waardevolle basis voor verzekeringen. De uitgangssituatie – of nulmeting – en de verzekerde objecten leggen we exact vast. De omvang van een opgetreden schade kan daarmee eenvoudig en ondubbelzinnig vastgesteld kan worden. De afbeelding hieronder laat een stuk detail 3D scan zien van een middeleeuwse schouw van het Teylers museum.
Wil je meer weten over de techniek achter het precisie scannen? Lees dan verder op de pagina Precisie 3D scanner.
Film symposium Digitaal Erfgoed en Teylers museum
Restauratiearchitect Hans van der Wiele en Jeroen Pelser hielden op 18 april 2013 in de Brabanthallen te ‘s-Hertogenbosch een symposium over digitalisering in restauratie. Ze legden uit hoe complexe restauratieprojecten in de toekomst worden voorbereid en uitgevoerd. Aan de hand van één van zijn meest bijzondere projecten – Teylers museum in Haarlem – vertelde Hans van der Wiele over de rol van digitalisering in restauratieprojecten. Daarnaast gingen we in op de voor- en nadelen van het digitaal dossier, digitale 3D meet- en analysetechnieken en BIM in restauratieprojecten.